Thị trường Tín chỉ Carbon: Tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác

1. Tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác:

Việt Nam có tiềm năng rất lớn để tạo ra tín chỉ carbon, đặc biệt từ các lĩnh vực như lâm nghiệp, năng lượng tái tạo, nông nghiệp, và quản lý chất thải.

Tuy nhiên, tiềm năng này chưa được khai thác hiệu quả do thiếu một khung pháp lý và cơ chế chính sách rõ ràng, đồng bộ.

Khó khăn và thách thức hiện tại:

Khung pháp lý chưa hoàn chỉnh: Việt Nam vẫn chưa có các quy định, hướng dẫn cụ thể và đồng bộ về quản lý, xác nhận, và giao dịch tín chỉ carbon.

Thiếu cơ chế quản lý: Chưa có cơ chế chính thức để kiểm kê, báo cáo, thẩm định, và xác minh (MRV - Monitoring, Reporting, Verification) lượng phát thải, dẫn đến khó khăn trong việc định giá và giao dịch.

Thách thức về kỹ thuật và nhân lực: Cần có năng lực kỹ thuật và nguồn nhân lực chuyên môn để tham gia thị trường carbon toàn cầu, đặc biệt là về thẩm định và kiểm toán.

Hành động đã được triển khai:

Chính phủ đã có những bước đi ban đầu, điển hình là việc thí điểm thị trường carbon trong nước theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP.

Các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực lâm nghiệp, đang tích cực tham gia vào các chương trình tạo tín chỉ carbon tự nguyện.

Kiến nghị và định hướng:

Ưu tiên hàng đầu: Sớm ban hành các văn bản dưới luật và hướng dẫn kỹ thuật để cụ thể hóa các quy định hiện có.

Hoàn thiện cơ chế MRV: Thiết lập hệ thống kiểm kê phát thải quốc gia và cơ chế giám sát minh bạch, đáng tin cậy.

Tạo động lực: Chính sách cần tạo động lực và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các chủ thể tham gia (đặc biệt là người dân, nông dân) để họ yên tâm đầu tư vào các dự án giảm phát thải.

2. Thị trường Carbon: Sẽ phân bổ hạn ngạch

thông tin từ Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) về lộ trình phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, đặc biệt là giai đoạn thí điểm sắp tới.

1. Giai đoạn Thí điểm Thị trường Carbon trong nước

Thời gian: Dự kiến từ năm 2025 - 2028.

Mục tiêu: Chuẩn bị và thí điểm sàn giao dịch carbon trong nước, đồng thời hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động của thị trường carbon.

2. Phân bổ Hạn ngạch Carbon miễn phí

Đối tượng: Chính phủ sẽ phân bổ hạn ngạch carbon và tín chỉ carbon miễn phí cho khoảng 150 doanh nghiệp thuộc nhóm ngành phát thải lớn.

Các nhóm ngành chính: Sản xuất sắt, thép, xi măng, và nhiệt điện.

3. Vận hành Chính thức

Thời gian: Sau năm 2029, Sàn giao dịch carbon trong nước sẽ chính thức vận hành, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tham gia thị trường.

4. Định hướng Phát triển

Việt Nam tập trung vào thị trường carbon chất lượng cao, không chạy theo số lượng tín chỉ giá rẻ, nhằm đảm bảo lợi ích quốc gia và uy tín trên trường quốc tế.

Bộ Tài chính đang hoàn thiện Đề án Sàn giao dịch carbon, và các bộ ngành đã ban hành hệ thống hướng dẫn kỹ thuật Đo đạc – Báo cáo – Thẩm định (MRV) làm cơ sở dữ liệu để vận hành thị trường.

5. Bối cảnh Quốc tế

Thị trường carbon toàn cầu đã đạt giá trị hơn 100 tỷ USD và được coi là công cụ kinh tế then chốt để đạt mục tiêu Net Zero (Phát thải ròng bằng 0).

3. Động lực tăng trưởng từ chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh là chiến lược ưu tiên:

Chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà là chiến lược hàng đầu của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt sau cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 tại COP 26.

Doanh nghiệp đang chịu áp lực từ các quy định quốc tế như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU và các tiêu chuẩn Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG).

Lợi ích kép (Tác động kép) từ chuyển đổi xanh:

Giảm chi phí và phát thải: Giúp doanh nghiệp giảm phát thải carbon 15-25% nhờ đầu tư năng lượng tái tạo, tiết kiệm 20-30% chi phí năng lượng hằng năm.

Nâng cao năng lực cạnh tranh: Mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế (sản phẩm "xanh" được ưu tiên trong các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA), nâng cao thương hiệu và giá trị xuất khẩu.

Những rào cản và bất cập:

Chi phí đầu tư cao: Đây là rào cản lớn nhất đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs).

Thiếu hụt nguồn nhân lực: Chỉ khoảng 30% doanh nghiệp có nhân sự chuyên môn về ESG, dẫn đến tình trạng "xanh giả" hoặc chậm tuân thủ.

Khung khổ pháp lý chưa đồng bộ: Gây chồng chéo thủ tục, rủi ro pháp lý và khiến doanh nghiệp e ngại đầu tư.

Khó khăn tiếp cận tài chính: SMEs gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn lực tài chính xanh và tư vấn kỹ thuật.

Vai trò và giải pháp từ Nhà nước:

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản định hướng quan trọng (Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia, Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh).

Cần có những hành động quyết liệt hơn để tháo gỡ vướng mắc về thể chế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong các lĩnh vực then chốt (đầu tư, đất đai, môi trường).

Cần thúc đẩy đầu tư và phát triển doanh nghiệp xanh, hình thành hệ sinh thái tài chính xanh hiệu quả.

Hành động của Doanh nghiệp:

Doanh nghiệp cần chủ động thích ứng, xây dựng chiến lược xanh, tích hợp ESG vào toàn bộ chuỗi giá trị.

Đầu tư công nghệ mới để giảm tiêu hao năng lượng (như năng lượng mặt trời áp mái, xử lý nước tuần hoàn, AI dự báo tiêu thụ năng lượng).

Nâng cao chất lượng nhân sự, xây dựng văn hóa xanh và chủ động tham gia thị trường carbon, chuỗi cung ứng xanh toàn cầu.

Kết luận: Chuyển đổi xanh là con đường nhiều thách thức nhưng sẽ mang lại "trái ngọt" xứng đáng. Doanh nghiệp là nhân tố trọng tâm, tiên phong, với sự đồng hành của Nhà nước, để tạo đà nhảy vọt về kinh tế, xã hội và môi trường cho Việt Nam.

4. Kiểm soát chặt khí thải xe cơ giới: Giải pháp cải thiện chất lượng không khí

Thực trạng ô nhiễm không khí:

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn PM2.5, tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Nguồn phát sinh bụi và khí thải chủ yếu đến từ lĩnh vực giao thông vận tải, bao gồm bụi đường và khí thải từ các phương tiện cơ giới sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là tình trạng nhiều xe cũ, không đạt tiêu chuẩn khí thải vẫn còn lưu hành.

Trọng tâm kiểm soát khí thải xe cơ giới:

Xe mô tô, xe gắn máy là nhóm phương tiện được tập trung kiểm soát do chiếm số lượng khổng lồ (khoảng 70 triệu chiếc đang lưu hành) và góp phần lớn vào ô nhiễm, thậm chí cao hơn ô tô ở một số khía cạnh do thiếu hệ thống xử lý khí thải.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Dự thảo quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải cho xe mô tô và xe gắn máy, bao gồm bốn mức được thiết kế tăng dần. Mục đích là tạo cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện cũ không đạt tiêu chuẩn, thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện môi trường, tránh việc loại bỏ đột ngột.

Mục tiêu và Định hướng dài hạn:

Mục tiêu đến năm 2030 theo Kế hoạch hành động quốc gia là giảm nồng độ trung bình năm bụi mịn PM2.5 tại các trạm quan trắc quốc gia ở Hà Nội xuống dưới 40 µg/m³.

Chính sách giao thông xanh: Theo Quyết định 876/QĐ-TTg, Việt Nam sẽ dừng cấp phép sản xuất và lưu hành xe mới sử dụng động cơ xăng vào năm 2040, nhằm định hướng chuyển đổi sang năng lượng xanh.

Giải pháp tổng thể:

Các chuyên gia nhấn mạnh việc giải quyết ô nhiễm không khí là quá trình dài hạn, cần triển khai đồng bộ, chiến lược, bài bản và bền vững nhiều giải pháp, trong đó có kiểm định xe máy và thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện xanh.

Cần tập trung giải quyết cả hai vấn đề trọng tâm: kiểm soát khí thải, cải thiện chất lượng không khí và gỡ “nút thắt” về hạ tầng trong kiểm định khí thải giao thông.

Tóm lại, kiểm soát chặt khí thải xe cơ giới, đặc biệt là xe máy, thông qua việc ban hành lộ trình quy chuẩn kỹ thuật là một giải pháp chiến lược và cấp bách để giảm ô nhiễm không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng tới giao thông xanh, bền vững tại Việt Nam.

Tuvanmoitruonghn.com - Tư vấn môi trường Hà Nội

_________________
Quan trắc môi trường, quan trắc môi trường định kỳ, dịch vụ quan trắc môi trường, phân tích mẫu môi trường, phòng thí nghiệm môi trường, công ty môi trường uy tín, dịch vụ môi trường Hà Nội, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, ĐTM, tư vấn môi trường, hồ sơ môi trường doanh nghiệp, xin giấy phép môi trường, lập báo cáo ĐTM, lập kế hoạch bảo vệ môi trường, đăng ký sổ chủ nguồn thải, báo cáo công tác bảo vệ môi trường, hồ sơ cấp phép xả thải, giấy phép môi trường, hồ sơ môi trường cho nhà máy sản xuất, tư vấn thủ tục môi trường, phân tích nước thải, khí thải, bụi, lấy mẫu quan trắc nước thải, lấy mẫu khí thải ống khói, đo đạc môi trường lao động, đo tiếng ồn, độ rung, ánh sáng, đo vi khí hậu nơi làm việc, dịch vụ môi trường cho nhà máy, hồ sơ môi trường cho cơ sở sản xuất, báo cáo môi trường cho khu công nghiệp, hồ sơ môi trường cho trạm xăng, nhà hàng, khách sạn, quan trắc môi trường Hà Nội, tư vấn môi trường Hà Nội, công ty môi trường tại Hà Nội, lập hồ sơ môi trường Bắc Ninh, lập hồ sơ môi trường Hưng Yên, lập hồ sơ môi trường Hải Phòng, dịch vụ môi trường Hưng Yên,dịch vụ môi trường Hà Nội,dịch vụ môi trường Bắc Ninh,dịch vụ môi trường Phú Thọ,quan trắc môi trường định kỳ, dịch vụ quan trắc môi trường, quan trắc nước thải, khí thải, không khí, phân tích mẫu nước, mẫu đất, khí thải, đo môi trường lao động, tiếng ồn, vi khí hậu, lập hồ sơ môi trường doanh nghiệp, tư vấn lập báo cáo ĐTM, kế hoạch bảo vệ môi trường, đề án bảo vệ môi trường đơn giản, báo cáo công tác bảo vệ môi trường, xin giấy phép môi trường, giấy phép xả thải, sổ đăng ký chủ nguồn thải, giấy phép khai thác nước ngầm, cấp phép xử lý chất thải nguy hại, tư vấn môi trường trọn gói, tư vấn hồ sơ môi trường nhà máy, dịch vụ môi trường cho khu công nghiệp, tư vấn pháp lý môi trườn, đo tiếng ồn nơi làm việc, đo độ rung, ánh sáng, bụi, khí độc, đo vi khí hậu, hơi khí độc, nhiệt độ, đánh giá điều kiện lao động, báo cáo ĐTM là gì, thủ tục xin giấy phép môi trường, chi phí quan trắc môi trường bao nhiêu, quy trình quan trắc môi trường định kỳ, hồ sơ môi trường doanh nghiệp gồm những gì, thời gian thực hiện hồ sơ môi trường, quy định mới về bảo vệ môi trường, mẫu báo cáo quan trắc định kỳ, quan trắc môi trường , quan trắc môi trường định kỳ , phân tích mẫu nước , phân tích mẫu khí thải , đo môi trường lao động , đo tiếng ồn , đo bụi , đo vi khí hậu , lấy mẫu nước thải , đo ánh sáng , quan trắc khí thải ống khói , đo hơi khí độc , đo vi sinh trong không khí, báo cáo ĐTM , kế hoạch bảo vệ môi trường , đề án bảo vệ môi trường , hồ sơ môi trường doanh nghiệp , hồ sơ môi trường nhà máy , báo cáo công tác bảo vệ môi trường , báo cáo quản lý chất thải , hồ sơ xả thải, xin giấy phép môi trường , giấy phép xả thải , đăng ký sổ chủ nguồn thải , giấy phép khai thác nước ngầm , giấy phép xử lý chất thải nguy hại , hồ sơ cấp phép môi trường,
_________________